Epilepsi nöbeti geçiren hastalara müdahale edilirken en sık yapılan hatanın hastaya ilaç ya da su içirmeye çalışmak olduğunu belirten İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu, doğru müdahalenin önemine dikkat çekiyor. Epilepsi nöbetinde hastanın bilinç kaybı yaşayabileceği ve/veya yutma fonksiyonunun etkilenebileceğini belirten Prof. Dr. Topçuoğlu, ağızdan verilen su ya da ilaçların akciğerlere kaçabileceği uyarısında bulundu. Prof. Dr. Topçuoğlu, hastanın ağzını açmak için çenesinin zorlanmaması gerektiğini de vurguladı.
İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu, 12 Şubat Dünya Epilepsi Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada halk arasında “sara hastalığı” olarak da bilinen epilepsi hastalığı ve epilepsi nöbetlerine doğru müdahaleye ilişkin değerlendirmede bulundu.
Epilepsi nöbetleri herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir
Epilepsinin dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 1’ini etkileyen bir hastalık olduğunu belirten Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu, “Hastalık, erkek ve kadınlarda ırk ayrımı olmaksızın eşit olarak görülmektedir. Epilepsi nöbetleri herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir ama sıklıkla en gençler ile en yaşlılar etkilenir. Epilepsi, kısa süreli beyin fonksiyon bozukluğuna bağlıdır ve beyin hücrelerinde geçici anormal elektrik yayılması sonucu ortaya çıkar” dedi.
Kafa travması, tümörler ve inme epilepsiye neden olabilir
Epilepsi hastalığının primer yani herhangi bir olayın sonucu olmayarak ortaya çıkabileceği gibi, sekonder yani başka bir sağlık sorununun sonucu olarak da ortaya çıkabildiğini belirten Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu, “Primer epilepsiler, sıklıkla sebebi bilinmeyen ya da genetik kaynaklıdır. Sekonder epilepsiler ise pek çok sebebe dayanabilir. Bunlar arasında sık rastlanılanlar kafa travması, tümörler, inme, demans, alkol ve madde kötüye kullanımı ve santral sinir sistemi enfeksiyonlarıdır” dedi.
Epilepsi nöbetinde su içirmeye çalışmak tehlikeli!
Epilepsi nöbeti geçiren hastalara müdahale edilirken en sık yapılan hatanın hastaya ilaç ya da su içirmeye çalışmak olduğunu belirten Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu, “Olasılıkla hastanın yutma fonksiyonu etkilenmiş olacağından hatta bazen bilinç kaybı yaşadığından ağızdan verilen su ya da ilaç akciğerlerine kaçarak daha büyük sonuçlar doğurabilir” uyarısında bulundu. Sık yapılan bir başka hatanın ise hastanın çenesini açmaya çalışmak olduğunu kaydeden Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu, “Çeneyi açmak için dişlerinin arasına tahta kaşık gibi nesneler koymaya çalışmak tehlikelidir. Çene ile ilgili zorlayıcı hareketlerin bir yararı olmayacağı gibi, dişlerin kırılması hatta diş parçalarının akciğere doğru hareket etmesi riski taşır” dedi.
Epilepsi nöbetinde müdahale nasıl olmalıdır?
Epilepsi nöbetlerinde ilk müdahalenin önemli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu, Türk Epilepsi ile Savaş Derneği tarafından belirtilen hususlar doğrultusunda müdahalede dikkat edilmesi gerekenleri şöyle sıraladı:
- Öncelikle sakin olun, hastanın yanından ayrılmayın, yardıma gerek varsa başkasını gönderin.
- Hastanın hareketlerini durdurmaya ve/veya engellemeye çalışmayın.
- Hastayı güvenli bir yere yatırın veya alın.
- Hastayı yaralayabilecek ucu sivri veya sert eşyalardan, sivri köşelerden uzaklaştırarak hastayı koruyun.
- Kravat ve kemer gibi sıkı giysileri ve aksesuarları varsa gevşetin. Eğer takıyorsa gözlüğünü çıkarın.
- Sabit ve rahat olacak bir şekilde onu bir tarafa doğru yatırıp, tükürüğünün dışarı akması sağlayın. Rahat nefes alması için mümkünse ağzını ve solunum yolunu açık tutun.
- Asla ağzına bir şey sokmaya veya koymaya çalışmayın. Dişlerini sıkıyorsa açmak veya su vermek için zorlamayın.
- Çene ile ilgili zorlayıcı hareketler zararlıdır.
- Nöbet sırasında ilaç vermeye çalışmayın, kendi kendinize nöbetin geçmesine yönelik bir şey yapmayın. Soğan, kolonya gibi şeyler koklatmayın!
- Epilepsi krizi olduğu bilinen bir kişi ise yapay solunum veya kalp masajı yapılmasına gerek yoktur.
- Hastanın üzerinde epilepsi hastası olduğunu gösteren ve/veya öyle ise sizin neler yapmanız gerektiğini açıklayan bir kart veya sağlık karnesi olup olmadığına bakın.
- Nöbetinin bitmesini bekleyin.
- Unutmayın ki nöbet sonrasında kişi yorgun, ne yaptığını bilemez haldedir, dolayısıyla bu aşamada elinizden geldiğince sakin ve güven verici olun. Engellemeler olumsuz olabilir ama açık bir cama veya yola doğru gitme gibi hareketlere yumuşakça engel olun!
- Nöbet hakkında verebileceğiniz bütün bilgilerin hem hastaya hem de doktora yardımcı olacağını unutmayınız.
5 dakikadan uzun nöbetlere dikkat!
Epilepsi nöbetlerinin genellikle 4 dakika içerisinde kendi kendine sonlanabildiğini belirtenProf. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu, “Epilepsi nöbetleri kendi kendilerini sınırlama eğilimindedirler. Genellikle 4 dakika içinde kendi kendilerine sonlanırlar. Ancak 5 dakikadan uzun süren nöbetlerde bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır” uyarısında bulundu.
Epilepsinin tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu belirten Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu, “Tedavi, epilepsinin ortaya çıkış nedeni ve şekli ile bağlantılıdır. Temel tedavi seçenekleri; epilepsi ilaçları, beyin pili olarak bilinen vagal sinir stimülatörü (VNS) ve epilepsi cerrahisidir” dedi.
Epilepsi hastaları nelere dikkat etmelidir?
Vücudu fiziksel ya da psikolojik olarak strese sokan her durumun nöbet geçirme olasılığını artırdığını belirten Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu, “Aşırı egzersiz, uykusuzluk, açlık, cerrahi girişimler gibi durumlar artmış nöbet riskiyle birliktelik gösterirler. Adet dönemlerinde nöbet sıklığı artan kadın hastalar mevcuttur. Epilepsi hastalarının tedavisindeki en önemli sorun genellikle ilaçların düzensiz kullanımı, ilaçların atlanması kaynaklı ortaya çıkar. Sonuç olarak ilaçlarını düzenli kullanan, düzenli bir hayat tarzını benimseyen epilepsi hastaları hayatlarını normal olarak sürdürebilirler” diye konuştu.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
News
